نقد رویکرد طبیعت‌گرایی علمی در خصوص رابطۀ علم و متافیزیک

نویسنده

  • سید مهدی بیابانکی دکتری فلسفۀ علم و فنّاوری، استادیار گروه معارف قرآن و اهل بیت علیهم‌السلام دانشگاه اصفهان
چکیده مقاله:

هدف: طبیعت‌گرایان، متافیزیک را به عنوان معرفتی پیشینی و مقدم بر علم نمی‌پذیرند و معتقدند مسیری فراعلمی برای فهم متافیزیکی وجود ندارد. در این دیدگاه، علم به عنوان مطالعۀ تجربی بر «متافیزیک» مقدّم است و متافیزیکدانان، متافیزیک خود را در «درون» مرزهای علم معاصر شکل می‌دهند. هدف این محقق در این مقاله، بررسی این مسئله بود که آیا دیدگاه طبیعت‌گرایان در این خصوص، دیدگاهی منسجم است؟ و آیا در عمل، نظریه‌های علمی منطبق با الگوی طبیعت‌گرایان شکل می‌گیرند و رشد می‌یابند؟ روش: در این مقاله از روش اسنادی- تحلیلی استفاده شده است. یافته‌ها و نتیجه‌گیری: ادعای طبیعتگرایان در خصوص رابطۀ علم و متافیزیک، خود‌شکن است؛ به این معنا که برای توجیه دیدگاه خود چاره‌ای جز توسل به متافیزیک ندارند. همچنین بر خلاف نگرش طبیعت‌گرایان، نظریه‌های علمی در عمل، هماهنگ با دیدگاه طبیعت‌گرایان شکل نمی‌گیرند و متافیزیک به عنوان چارچوبی برای علم، نقشی اساسی در شکل‌گیری و رشد نظریات علمی ایفا می‌کند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی دیدگاه اعضای هیئت علمی در خصوص برنامه‌درسی آموزش علوم مبتنی بر ویژگیهای ماهیت علم

هدف اصلی مقاله حاضر بررسی دیدگاه اعضای هیئت‌علمی در خصوص برنامه‌درسی آموزش علوم مبتنی بر ویژگیهای ماهیت علم در دانشگاه است. بدین منظور، از جامعه آماری که شامل اعضای هیئت علمی رشته‌های فیزیک، شیمی، زیست‌شناسی و زمین‌شناسی و گرایشهای مرتبط در دو دانشگاه اصفهان و صنعتی اصفهان بود، 75 نفر به عنوان نمونه آماری در این پژوهش شرکت کردند. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته سنجش دیدگاه اعضای هیئت علمی بود. ...

متن کامل

رابطۀ علم و اخلاق در نانوفنّـــاوری

زمینه: نانوفنّاوری زمینه­ای از علم است که به‌سرعت در حال پیشرفت می­باشد. پیش بینی می‌شود؛ این پیشرفت‌ها تأثیرات بسیار شگرف و عظیمی روی زمینه‌هایی از علم همچون: الکترونیک، پزشکی و علم مواد بگذارد. از این رو، پژوهش حاضر با هدف بررسی دقیق ادبیات موجود در حوزۀ علم و اخلاق در نانوفنّاوری، بودجه دولت­ها و اسناد سیاست­گذاری آنها شکل گرفت. نتیجه‌گیری: نتایج تحقیقات نشان می‌دهند؛ درصورتی‌که جنبه‌های اخلاق...

متن کامل

نقد و بررسی دیدگاه اندیشمندان مغرب‌زمین دربارۀ رابطۀ علم و دین

جدایی علم و دین در قرون وسطا و ابتدای رنسانس مطرح نبود، چرا که در آن اعصار بسیاری از دانشمندان علوم طبیعی، همزمان متکلمان و عالمان دینی جوامع خود نیز بودند. با ظهور علوم تجربی در قرن هفدهم، کم‌کم احساس استغنای از دین در دانشمندان علوم به ‌وجود آمد و منجر به پیدایش خداباوری فارغ از وحی و سپس جریان روشنگری فرانسوی و در نهایت ماتریالیسم علمی شد. در قرن‌های هجدهم و نوزدهم به نظر رسید که علوم به پای...

متن کامل

نقد و بررسی دیدگاه اندیشمندان مغرب‌زمین دربارۀ رابطۀ علم و دین

جدایی علم و دین در قرون وسطا و ابتدای رنسانس مطرح نبود، چرا که در آن اعصار بسیاری از دانشمندان علوم طبیعی، همزمان متکلمان و عالمان دینی جوامع خود نیز بودند. با ظهور علوم تجربی در قرن هفدهم، کم‌کم احساس استغنای از دین در دانشمندان علوم به ‌وجود آمد و منجر به پیدایش خداباوری فارغ از وحی و سپس جریان روشنگری فرانسوی و در نهایت ماتریالیسم علمی شد. در قرن‌های هجدهم و نوزدهم به نظر رسید که علوم به پای...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 22  شماره 77

صفحات  503- 518

تاریخ انتشار 2019-02-20

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023